به گزارش قدس آنلاین وبه نقل از آستان نیوز نه جایی برای سوزن انداختن است و نه هوایی برای تنفس! در و دیوارهایی که پر است از انواع آچار و جعبه ابزار و هوایی سرشار از بوی تند لاستیک و دود ماشین،‌ که گلو و چشم را سخت می‌سوزاند. اما حضور در این کارگاه غبارگرفته علتی دارد که شعاعش در گوشه گوشه کارگاه ریشه دوانده و دل‌های عاشق بسیاری را وابسته خود کرده است.
ساعت 10 صبح است. وارد پارکینگ شماره 1 حرم مطهر رضوی می‌شوم، در بخشی از این پارکینگ درب کرم رنگ بزرگی است، تابلویی بالای این در خودنمایی می‌کند که روی آن نوشته «مجموعه کارگاه‌های اداره خدمات فنی». وارد سالن که می‌شوم بعد از تابلوهای هشدار دهنده ایمنی چشمم به جمله نصب شده بر دیوار می‌افتد «اینجا که آمدی چترت را ببند، در ایوان این خانه جز مهربانی نمی‌بارد»
به سراغ سید علی موسوی؛ سرپرست مجموعه کارگاه‌های فنی حرم می‌روم و برای آشنایی بیشتر با امور و خدماتی که توسط این کارگاه ارائه می‌شود با او هم صحبت می‌شوم. مردی 54 ساله با موها و محاسنی سفید که 8 سال از عمرش را در بخش صندلی چرخدار و سپس در بخش خدمات فنی به عنوان خادم سپری کرده است.

خدمت در هر پست و مقام
او که سرش حسابی شلوغ است و تلفن محل کارش دائما در حال زنگ ‌خوردن است با خوش‌رویی و حوصله به تشریح خدماتی که در این کارگاه انجام می‌شود می‌پردازد و می‌گوید: در این سالن بزرگ حدود 20 کارگاه وجود دارد که بسته به شیفت‌بندی نیروها، از یک تا 10 نفر در هر کارگاه‌ مشغول به کارند و در مجموع بیش از یک هزار نیروی فنی که در مقاطع مختلف تحصیلی از دکتر و مهندس، استادکار گرفته تا کارگر و نظافتچی؛ در تخصص‌های مختلف و در قالب نیروهای افتخاری انجام وظیفه می‌کنند و این نیروها هر هفته پس از آموزش‌های فنی اختصاصی و ایمنی، به مدت 9 ساعت در زمینه‌های مختلف مشغول به کار می‌شوند.
موسوی می‌افزاید: بعضی از این نیروها از شهرهای دور همچون تهران، شاهرود، سمنان و زاهدان ماهی یک یا دو روز به این کارگاه می‌آیند و بر اساس تخصصی که دارند در کارگاه‌هایی همچون مکانیک، تراشکاری، جوشکاری، خیاطی، نقاشی، نجاری، کارواش، الکترونیک، تابلوسازی، باطری‌سازی، تعمیر لوازم برقی، سیم‌پیچی و سیم‌کشی، تعمیر ویلچر و زائربر ... مشغول خدمت می‌شوند. کم سن و سال‌ترین آنها 22 ساله و مسن‌ترینشان 65 ساله است که بسته به تخصصشان از آنان در قسمت‌های مختلف بهره گرفته می‌شود.

رفع عیب لوازم‌های برقی
همان طور که پاسخگوی تلفن‌هاست، آدرس یکی از رواق‌ها را روی کاغذ می‌نویسد و به یکی از نیروها می‌دهد تا صندلی شکسته را تحویل بگیرد. بعد از اتمام تلفن می‌گوید: در برخی موارد چند نفر از نیروها برای سرکشی لوازم‌هایی همچون سماور برقی، یخچال و جاروبرقی به ادارات مراجعه می‌کنند تا اگر نیاز به تعمیر جزئی داشت در محل، رفع عیب کنند و اگر تعمیر وسیله زمان‌بر و یا قطعه‌ آن‌ سوخته بود، وسیله به کارگاه منتقل ‌شود.
کارگاه‌ جوشکاری، نقاشی، نجاری و تراشکاری از دیگر بخش‌های این مجموعه است، در این کارگاه‌ها خادمان بی ادعا با لباس‌هایی سورمه‌ای مشغول به کارند. در کارگاه لوازم برقی انواع سمار برقی و گازی، چای ساز، پنکه، موتور یخچال، دسته جاروبرقی و ... در قفسه‌هایی منظم چیده شده‌اند و شماره تلفن اداره مربوطه نیز روی آن چسبانده شده تا در بین حجم انبوهی از وسایل خراب گم نشوند.
موسوی می‌گوید: کارگاه لوازم برقی یکی از کارگاه‌های نسبتا شلوغ است و غالبا از تمام ادارات حرم مطهر لوازم‌های معیوب خود را برای ما می‌آورند تا رفع عیب شود. با توجه به اینکه این لوازم‌ها اموال موقوفه هستند تلاش می‌کنیم تا آنها را تعمیر و دوباره احیا کنیم، در صورتی که قابل تعمیر نباشند از قطعات آنها برای سایر لوازم‌ها استفاده می‌شود.

کار حرم لنگ نمی‌ماند
او ادامه می‌دهد: هیچ‌کس در این مجموعه با ذهنیت مال اندوزی کار نمی‌کند، بلکه همه دوست دارند تا بسته به حرفه و تخصص خود کار حرم را راه بیندازد. در این مجموعه به هیچ وجه بی‌اخلاقی و یا برخورد فیزیکی وجود ندارد و این از عنایات حضرت رضاست که مهربانی خود را به دیگران نیز سرایت داده‌اند.
وقتی حرف از معجزه حضرت می‌شود بغضش می‌شکند و از زیر عینک اشک‌هایش را پاک می‌کند و می‌گوید: گاهی فقط معجزه می‌شود... بعضی روزها کار خاصی پیش می‌آید که امکان انجام آن فقط در توان افراد متخصص است و آن شخص نیز آن لحظه در کارگاه حضور ندارد؛ اما درست همان زمان یکی از همین افراد به صورت اتفاقی مراجعه می‌کند و کار را انجام می‌دهد؛ در واقع کسی پشت این موضوع هست که افراد را به هم وصل می‌کند تا کار زائرش لنگ نماند.

سختی‌هایی که آسان می‌شود
به سراغ یکی دیگر از قدیمی‌های این کارگاه می‌روم. کسی که سابقه حضورش به سال‌های 74 و 75 بر می‌گردد. علی نامدار یکی از نیروهای قدیمی مجموعه خدمات فنی است که سابقه خدمت در بخش خدمات شستشو، برف‌روبی مجموعه اماکن متبرکه، راننده تراکتور را در کارنامه کاری‌اش دارد و هم‌اکنون به عنوان مسئول نصب تابلوها مشغول به خدمت است.
با او که هم صحبت می‌شویم هنوز همان ذوق و شوق 24 ساله گذشته را دارد. گرم و پرحرارت می‌گوید: کار کردن در این مجموعه همیشه همراه با سختی است از گرما و سرما بگیر تا آلودگی هوا و ... اما از ته قلبم می‌گویم، کارم همیشه همراه با عشق و علاقه است و از جان و دل برایش مایه می‌گذارم.
از خاطرات دوران خدمتش می‌گوید، از خطراتی که از بیخ گوشش رد شده: کار ما نصب تابلوها در ارتفاع است و طبیعتا مخاطرات زیادی دارد. به واسطه باد شدیدی که در ارتفاع می‌وزد و سنگینی تابلوها، چندین بار نیروها از بالا سقوط کرده‌اند و لطف امام رضا(ع) شامل حالشان شده تا آسیب جدی ندیده‌اند. خود من، بخاطر حمل تابلوهای سنگین چند بار تحت عمل جراحی قرار گرفته‌ام اما با وجود تمام سختی‌ها تحمل همه آنها به عشق صاحب همین مضجع مطهر برایمان آسان شده. اینجا همه به عشق حضرت کار می‌کنند.
نامدار تاکید می‌کند: با وجود اینکه محیط کاری این افراد در بیرون از حرم بسیار متفاوت با اینجاست اما وقتی پا به این محیط می‌گذارند همه روحیه کاری خارج از اینجا را کنار می‌گذارند و امام رضایی می‌شوند.

تعمیر صفر تا صد ویلچر
وقتی وارد کارگاه صندلی چرخدار می‌شوم مخاطب گفتگویم که آقای موسوی او را به من معرفی کرد خودش پیش می‌آید و زندگینامه مختصر یک صندلی را از زمان خریداری تا زمان اسقاط شدنش شرح می‌دهد. مهدی نظری 37 ساله که از سال 82 وارد مجموعه حرم شده از سختی کار می‌گوید از اینکه به قولی آچار فرانسه مجموعه بوده و کار در تمام بخش‌ها از جمله تاسیسات، برف‌روبی، خاک‌برداری، ماشین‌های برقی حمل بار و ... را تجربه کرده است.
او می‌گوید: این صندلی‌ها را که می‌بینید یا نذر مردم است و یا توسط خود آستان قدس خریداری شده و کار ما در اینجا تنها تعمیر صندلی‌ها نیست بلکه کلیه امور از شماره‌زنی صندلی‌ها گرفته تا تعویض تشک صندلی، زیردستی، رکاب، بلبرینگ و ... را شامل می‌شود.
نظری که دل پُری از صندلی‌های کم استقامت دارد می‌گوید: عمر مفید صندلی‌ بستگی به کیفیت و نحوه استفاده از آن دارد. برخی از صندلی‌ها به دلیل کیفیت پایین و آلیاژ ضعیف بیشتر از 2 تا 3 ماه کار نمی‌کند، اما جنس مرغوب آن استقامت زیادی دارد و گاهی تا 4 سال هم دوام می‌آورد.
نظری توضیح می‌دهد از مرحله‌ای که صندلی معیوب را برای تعمیر به اینجا می‌آورند تا زمانی که رفع عیب می‌شود و آماده تحویل به خدام و یا زائرین می‌شود. این فرایند بین یک تا 8 ساعت زمان می‌برد و تمام این امور توسط 2 نیروی نیروی ثابت و 8 نفر نیروی افتخاری انجام می‌شود که وظیفه انجام صفرتا صدی تعمیرات صندلی را بر عهده دارند.
او ادامه می‌دهد: گاهی یک صندلی چندین بار در هفته تعمیر می‌شود و تا جایی که امکان دارد صندلی احیا و رفع عیب ‌می‌شود، اما اگر عمر مفید آن تمام شود مجبوریم برای اینکه نهایت استفاده را کرده باشیم از لوازم‌های جانبی آن از قبیل رکاب و بلبرینگ و ... استفاده و سپس اسقاطش ‌کنیم.
در همین حال صدای پیر غلامی که با خود اشعاری را زمزمه می‌کند به گوش می‌رسد. «در آستانه‌ی شاهی غلام حلقه به گوشم/ غلامی درِ او را به سلطنت نفروشم/ به شکر این که قبولم نموده‌اند و به خدمت/ دمی ز زمزمه عشق او ز دل نخموشم»... . صوتی دلنشینش که حس عجیبی به دل می‌دهد.
نظری لحظه‌ای سکوت می‌کند و سپس می‌گوید: از تمام این حرف‌ها و سختی‌ها گذشته، هر چه دارم از امام رضا(ع) است. صدای موذن که از فراز گلدسته‌ها تا پایین‌ترین نقطه حرم به گوش می‌رسد همه آستین‌هایشان را بالا می‌زنند تا خود را برای اقامه نماز جماعت آماده کنند و من مجبورم تمام این خادمان گمنام را ترک کنم تا دل‌های پر ز عشقشان را با رنگی الهی نقش زنند. خادمانی که با هر شرایطی پای کار ایستاده‌اند تا ذره‌ای از مال موقوفه از بین نرود؛ موقوفه‌ای که حفظ و حراست از آن وظیفه‌ای شرعی است و می‌طلبد تا همگان در استفاده صحیح از آن نهایت دقت و حساسیت را به خرج دهند.